Títulos em Antologias e Contos

Memduh Şevket Esendal, incecik bir hikâyede koca bir insanlık hâlini yakalıyor. Otlakçı, adını bilmediğimiz ama pek çoğumuzun hemen tanıyacağı bir karakterin peşine düşüyor: cebi sık sık delik, gönlü her daim “başkasının bıyık altı pamuğunda” gezinen sigara avcısı… Kahvehanelerde, tren kompartımanlarında, rıhtımın serin gecelerinde türlü bahanelerle bitmek bilmez bir tüttürme kampanyası yürütüyor; üstelik kendince makul gerekçeler bulmayı da ihmal etmiyor.

Sokak lambalarının sönük ışığında, kahveci çırağının camı silerken yaptığı hareket kadar sıradan; ama bir o kadar da derin öykülerle dolu bir kitap elinizde: Mahalle Kahvesi. Sait Faik, bu kitabında büyük hikâyelerin peşine düşmez. Onun dünyası, köşe başındaki manavda bekleyen yaşlı adamın gözlerinde, denize bakarken sigarasını söndüren bir gencin iç geçirişinde saklıdır. Bir fincan kahveyle başlayan cümleler, bizi insanın en sade, en kırılgan hâline götürür.

Issız bir tepenin yamacında tek başına duran çam ağacının gövdesine dolanan yılan mı daha gerçek, yoksa yazarın düşleri mi? Sait Faik’in son dönem öykü kitabı Alemdağ’da Var Bir Yılan, görünürde basit—ama altı çalkantılı—insan hikâyelerini, uykuyla uyanıklık arasındaki ince çizgide dolaştırır. Burada balıkçıların, kahve müdavimlerinin, sokak kedilerinin yanı sıra, rüyalarını anlatıp kaybolan çocuklar, kendini bir ağacın yerine koyan anlatıcılar, yılanla göz göze gelen gezginler vardır.

Sait Faik’in ilk öykü kitabı olan Semaver, 1930’ların İstanbul’undan küçük kesitler sunar. Fakat bunlar, ansiklopedik bir şehrin resmi değil; iskelede balık temizleyen bir adamın elleri, yağmurdan sığınan çocukların titrek kahkahası, gece yarısı fener ışığında sallanan bir sandal gibidir. Yazar, sokağın sıradan seslerini alır, onlara unutulmaz bir tını kazandırır. Bu öykülerde kahraman yoktur, zafer yoktur—ama insanın kalbine dokunan o küçücük anlar vardır. Bir çayın telvesinde görülen geleceğin telaşı…

İstanbul’un unutulmuş kuytularında yankılanan martı çığlıkları ve rıhtımda ağır ağır sürüklenen dalgalar…

Sarnıç, Sait Faik’in ilk öykü kitabı olmasına karşın, yazarın benzersiz anlatı evrenine açılan bir baş kapı niteliğinde. Ada balıkçılarından meyhanedeki kırgın kalplere, yoksul hamalların ter kokusundan Boğaz’ın serin esintisine uzanan bu öyküler, gündelik seslerin içinden bir şiir devşirir.

Sonbaharın yaralı göğünde dönen son kuş sürüsü, bir anda gözden kaybolur—geriye yalnızca kanat seslerinin yankısı kalır. Sait Faik’in olgunluk dönemi eseri Son Kuşlar, tam da bu yankının peşine düşer: İstanbul’un kırık kaldırım taşlarından Prens Adaları’nın ıssız iskelelerine uzanan, bitip tükenmeyen bir ayrılık şarkısıdır. Meyhane masalarında sessizce tükenen dostluklar, gölgelerle konuşan balıkçılar, rüyasında vapur düdüğü duyan yalnız çocuklar…

Bu öyküler, yeri geldiğinde içimizi ısıtan bir umut ışığına, yeri geldiğinde sorgulamalara ve çatışmalara dönüşerek; sevgi, fedakârlık ve sorumluluk duygularının ne denli güçlü olabileceğini gösteriyor. Zweig’in canlı anlatımı, okuru karanlık bir köşeden aydınlık bir ufka sürüklerken, hayatın kendisinin de bir mucize olduğuna işaret ediyor.

Tolstoy’s famous book consists of four stories and in each of which he makes the reader witness the journey within. In What Men Live By, he looks for the answers of the following three questions: What guides people? What is missing in people? What men live by? In The Coffee House of Surat, he listens the conversations of men of all nations and religions, trying to comprehend God and the universe. In How Much Land Does A Man Need, he paints a quite clear picture of how far greed and gluttony can reach. In The Three Questions, he shows us the real value of the moment we are in.

Köylerinde ilkokul olmayan çocuklar kış sabahları uzaktaki okullarına nasıl gidiyorlar? Hakan'ın canı neden sürekli dövüşmek istiyor? Gülmeyi çok seven çocukla niçin ailesi bile fotoğraf çektirmek istemiyor? Üç öykü, üç yanıt.

Birbirinden güçlü 25 öyküden oluşan Mendil Altında, insanımızın bireysel ve toplumsal portresini olağanüstü bir derinlikte çizerken; hiç kuşkusuz yaşamın kalıcı güzelliklerini, ölümsüz değerlerini kapsıyor, damıtıyor ve görkemli bir öz halinde dinleyiciye sunuyor. Sıradan insanların günlük yaşamları, Esendal'ın ince mizahı, sade anlatımı ve günlük konuşma dili içinde çarpıcı öykülere dönüşüyor. Esendal'ın öykülerini dinlediğinizde sadeliğin süslü yazmaktan çok daha güçlü bir silah olduğunu fark edersiniz.

Kafka Açlık Sanatçısı nı ilk olarak 1922 yılında Die neue Rundschau adlı Alman edebiyat dergisinde hikaye olarak yayımladı. Açlık Sanatçısı'nın da içinde olduğu bu grup, Kafka'nın bizzat yayına hazırladığı son hikayeleriydi. Açlık bir sanat olabilir mi? Sanatçının kendini 'sanatçı' hissetmesi ya da 'var olduğunu' düşünmesi tamamen insanların onun sanatına olan ilgileri ile doğru orantılı mıdır? Aynı kafesete bir insan mı yoksa bir panter mi daha çok ilgi çeker? Panterden zevk almak için hiçbir felsefeye gerek yoktur ve fizikselliği açlık sanatçısından çok daha etkileyicidir.

Yeni Dünya, Sabahattin Ali'nin 1936 ile 1942 yılları arasında gazete ve dergilerde yayımlanmış 13 hikâyesinden oluşmaktadır. ''O gece zor tutmuşlar. Obanın yanındaki ormanlarda sabahacak dolaşmış. Gün ağarırken Gök Büvet'e inmiş. Bakmış oralarda kimsecikler yok... Suyun yanından geçip gidermiş, bir de ne görsün, Hasan'ın dallı çevresi, koca çınarın su içindeki dallarından birine takılmış, yüzüp duruyor... Onu oradan aldığı gibi koynuna sokmuş... Dere boyunda bir aşağı, bir yukarı koşup: 'Hasanım! Ses ver de yanına varayım!' diye bağırmaya başlamış.

İçindeki yedi öykü, kısa metinlerle birbirinden ayrılmış. Öykü kişilerinin iç kısımları da diyebileceğimiz ve Burhan Günel'in şiirli anlatımını öne çıktığı bu kısa metinler, öyküleri hem birbirinden ayırıyor, hem de bir köprü gibi birbiriyle birleştiriyor. Böylece kitaptaki öyküler bir bakıma öyküroman çerçevesine oturtuluyor. Kar Düşleri'indeki öyküler birbirinden bağımsız dinlenebilse de hemen hemen aynı kişilerin çevresinde döndüğü için gevşek dokulu bir romanla karşı karşıya olduğumuz da söylenebilir.

Before a week had passed, the place began to exert a weird fascination upon me. It is difficult to describe or to induce people to believe; but I felt as if the whole house was like a living organism slowly and imperceptibly digesting me by the action of some stupefying gastric juice. Perhaps the process had begun as soon as I set my foot in the house, but I distinctly remember the day on which I first was conscious of it.

Fransız yazar Alphonse Daudet’nin en sevilen eseri olan Değirmenimden Mektuplar, yazarın Alpler’in eteklerinde yer alan eski bir değirmenden yazdığı, her biri ayrı bir öyküyü anlatan mektuplardan oluşmaktadır. Bu öykülerde özgürlük, eşitlik ve adalet temaları işlenir. İronik bir dile ve zengin bir doğa tasvirine sahiptir.

Halikarnas Balıkçısı'nın özgün çevirisiyle Türkçeye kazandırdığı, Fransız yazar Guy de Maupassant’ın kısa hikayeleri. Kazazede. Gerdanlık. Bir İp Parçası. Dilenci.

Arap edebiyatında, sancılı bir yazarın denemelerini, öykülerini içermektedir. Zaman zaman tamamen şiir olan bu metinler, Cibran'ın gençlik dönemlerine ait Gözyaşı ve Gülümseyiş ile olgunluk dönemi eserlerinden Fırtınalar adlı kitabından seçilerek bir araya getirilmiştir. İşte yüzyılın başında Batı'dan yazan bir Doğulunun sonu gelmeyecekmiş gibi duran sıkıntıları, yakınmaları, Fırtınaları.

Sen de Gitme Triyandafilis, düşsel güzelliklerle kurulmuş dokuz öyküyü içeriyor. Değişik bir doğa ve binbir parçadan oluşan kültür mozağinin bireşimiyle oluşan bir çevrede; renkli, duyarlılıklarla ve masalsı coşkularla dolu bir Türkçeyle çoğunlukla kadınları konu alan öykülerini sunuyor Ayla Kutlu. Bu kitap gönüller çelen, duygulandıran, gönendiren ve öte yandan gizli bir kaynak olarak yürüyüp giden hüznüyle, doyulmaz tatlar veriyor.

Bu sesli kitapta hem dünya hem de Rus edebiyatının en önemli yazarlarından biri olan Tolstoy’un aşağıdaki iki kısa eserini sizlere sunuyoruz. Kafkas Esiri. Şeytan.

Tolstoy'un insanın iç serüvenini incelediği kitap dört öyküden oluşuyor: İnsan Ne İle Yaşar' da üç soruya cevap arıyor. İnsana yön veren şey nedir? İnsana ne verilmemiştir? İnsan ne ile yaşar? Surat'daki Kahvehane'de ise her millet ve dinden insanın Allah'ı ve evreni anlamaya çalışmalarına tanıklık ediyor. İnsana Ne Kadar Toprak Lazım'da hırsın ve açgözlülüğün sonunu, nereye kadar gidebileceğini gösterirken, Üç Soru'da ise yaşadığımız anın değerini gösteriyor bize.